- Mùa Hoa Gạo

Hoa Gạo Ơi

Nguồn: Vietnamcayda.com

Bài viết của Kim Dung

Một năm có bốn mùa. Mỗi mùa có ba tháng. Mỗi tháng lại có một mùa hoa để người ta thương, người ta nhớ. Với tôi, tháng ba là mùa hoa gạo. Cho dù có nhạc sĩ tên tuổi gọi hoa bằng cái tên rất đẹp – hoa Mộc miên – thì tôi vẫn chỉ thích được gọi loài hoa dân dã có mầu đỏ rực như lửa cháy khôn nguôi, với những cánh hoa dầy dặn, gợi cảm như đôi môi người đàn bà đang yêu, cũng bằng một cái tên giản dị, quê mùa đầy chất “ẩm thực”- hoa gạo.

Hay bởi tuổi thơ, nhà tôi ở gác hai của một căn nhà nằm trên con phố cổ nhìn ra đền Ngọc Sơn, cầu Thê Húc và hồ Gươm. Trước cửa dẫn vào đền có những cây gạo lớn. Tôi biết đến bông gạo lần đầu tiên, ấy là khi một chiều, trời mùa hè đang hầm hập chợt nổi giông gió. Những bông gạo trắng trước cửa đền bỗng bay rợp, khiến cho bầu trời chỉ mù mịt những đám bông nhẹ và trắng tinh như vô hình.

Mẹ chỉ cho tôi: “Bông gạo đấy con ạ. Bông của nó tốt lắm, làm gối rất êm mà lại mát, thấm mồ hôi!” Tôi kinh ngạc. Làm sao mà loại hoa đỏ thẫm, mập mạp, dân dã nhường kia lại dâng hiến cho đời thứ bông thanh khiết nhẹ nhàng nhường kia. Hoa vắt kiệt sức mình, hay đấy là “tâm hồn” hoa đã được thanh lọc, để chỉ mang đến cho đời những giấc mơ bình yên và dịu êm?

Từ đấy, mỗi lần đi học qua cửa đền, thấy những bông hoa gạo đỏ rụng bời bời trên vỉa hè bị ai đó vô tâm, vô tình dẫm nát, tôi thấy xót lắm. Từ đấy, bông gạo trắng tinh như có sức mê hoặc, dẫn dụ tôi. Vào mùa hè đang chang chang nắng, trời bỗng sầm sầm rồi nổi giông.

Từ ban công của căn nhà nhìn ra phía đền, chỉ cần thấy một vài bông gạo bắt đầu bung nở, bay nhè nhẹ trên không trung, là tôi lén mẹ chạy ra đền Ngọc Sơn, đuổi theo nhặt những bông gạo trắng xốp như len, giữa có một cái hạt nhỏ và đen như hạt đỗ đen, lăn tròn trên mặt đất như có chân. Rồi chạy thật nhanh về nhà trước bữa cơm chiều dọn ra. Mẹ tôi dữ đòn vô cùng. Tôi nhớ, gia cảnh dạo đó sa sút lắm, nhưng mẹ vẫn giữ phép nghiêm của những gia đình trung lưu nền nếp.

Cả nhà tôi quây quần quanh mâm cơm trong cơn mưa sầm sập và không khí oi nồng. Bữa cơm thời bao cấp chỉ rặt một loại gạo tồn kho, hạt gạo rời rạc, có khi thoảng mùi mốc. Thức ăn nhiều khi chỉ có bát canh mồng tơi rau đay nấu suông, chút tép rang, lạc rang hoặc vài bìa đậu rán, cùng đĩa cà muối sổi chấm với nước mắm dầm ớt rõ cay. Hôm nào tươi lắm mới có thịt rim mặn hoặc cá rán.

Soi bóng cho tâm hồn Ảnh: VNE

Vậy mà chúng tôi ăn rất ngon miệng. Vậy mà đứa trẻ là tôi vẫn có một cảm giác hạnh phúc ấm áp khó tả, dù mẹ có khi cứ ca cẩm vì mua phải loại gạo mốc “chẳng có chút nhựa nào”. Rồi như vô tình, mẹ kể cho chúng tôi nghe bữa cơm của thợ gặt ngày mùa ra sao. Ấy là mẹ kể lại theo lời của bà ngoại, tức cụ ngoại tôi, chứ mẹ cũng là dân thành phố, sống ở thành phố từ nhỏ có ở quê ngày nào đâu.

Mẹ kể hấp dẫn lắm. “Bát cơm của thợ gặt ấy à. Cơm gạo mới thơm phức, cứ vun gọi là đầy có ngọn, như cái đấu ấy. Thức ăn chỉ có tép rang, dưa muối. Thợ ăn một loáng là sạch trơn!”. Chúng tôi mắt tròn mắt dẹt nghe, lạ lẫm như chuyện ngày xửa ngày xưa…, dù chẳng hiểu “cái đấu” là cái gì. Rồi mâm cơm cũng sạch trơn tự lúc nào. Hay mẹ tôi muốn các con được ngon miệng hơn, quên đi cái thứ gạo rời rạc thường gọi là gạo “mậu dịch”?

Nhưng có những thứ của thời xưa ấy, giờ bỗng thành quý hiếm. Như cái gối bằng bông gạo chẳng hạn. Hằng đêm tôi vẫn gối đầu lên cái gối nho nhỏ nhồi bông gạo mẹ mua ở đâu không rõ. Chiếc gối êm ái, mát rượi, đôi chỗ vẫn lợn cợn những hạt bông ở giữa, nhỏ như hạt đỗ đen. Hằng đêm, tôi gối đầu lên chiếc gối, gối đầu lên tình thương của mẹ, mê mải đọc câu truyện cổ tích có ba mẹ con “con Gạo” và “thằng Nhà” chạy trốn bọn phìa tạo trong rừng sâu.

Còn nhỏ, tôi đã hiểu sự gửi gắm khát khao có gạo ăn, có nhà ở của con người, của nhà văn. Nhưng giờ lớn lên, sao không còn thấy hoa gạo cháy đỏ trời nữa? Nhà cũ của cha mẹ tôi cũng không còn ai ở. Không biết mỗi khi trời giông gió, bông gạo có còn bay trắng xóa cả mắt người nữa không

Nghe tôi kể về tuổi thơ, anh mỉm cười nhìn tôi như đứa em gái nhỏ: “Anh sẽ đưa em đi tìm hoa gạo”. Tôi nhớ, dạo đó là tháng ba, tháng của mùa hoa gạo, mùa trảy hội chùa Hương. Ôi chao, dọc con đường từ suối Yến vào, miên man là hàng cây gạo. Hoa gạo nở đỏ trời.

Những bông hoa như những ngọn nến lớn lập lòe trên cây. Hoa soi cho con người trên đoạn hành trình gập gềnh đến với cửa Phật, với Mẫu Thượng ngàn, trên con đường hướng con người tới cái thiện. Hay hoa soi cho con người nhìn lại chính tâm hồn mình, rọi cả vào những góc u uẩn nhất, nơi những muộn phiền, thất vọng, những buồn đau xưa cũ đang dần quên?

Từ đó, mỗi năm, vào dịp tháng ba hoa gạo nở, anh lại đưa tôi đi tìm, những chuyến đi vô định. Dọc đường gặp biết bao loài hoa. Hoa hồng đỏ thẫm, hoa cúc tím ngát, hoa ly thơm nức. Có cả những cánh đồng hoa cải bên sông vàng rực, những vạt hoa dại trắng li ti, li ti… Nhưng tôi vẫn mải miết đi tìm những bông hoa của ký ức.

Sự ám ảnh và si mê hoa gạo của tôi cũng trở thành nỗi ám ảnh trong anh: “Anh và em thi nhau xem ai phát hiện được hoa gạo trước nhé”. Có những chuyến đi, bất ngờ cây hoa gạo hiện ra trước mắt như tiền định. Có cây thân gốc mốc thếch, sù sì như một người đàn bà từng trải, bản lĩnh và vững chãi. Có cây lại mảnh mai như một thiếu nữ mộng mơ, đang thuở dậy thì. Nhưng dù là đàn bà hay trinh nữ, dù từng trải hay thơ ngây, những cánh hoa gạo đều dầy dặn, đầy sinh khí, cháy đỏ, mãnh liệt một tình yêu với trời đất, với sông núi cỏ cây. Hay với chính nhân gian?

Lại có những chuyến đi mỏi mắt mà chẳng gặp, dù chỉ một cánh hoa. Nhưng bù lại, mới thấy non sông mình như lụa là gấm vóc. Mới thấy được bao thân phận khổ đau mà mỗi người trong số họ như những trang sách hay và bí ẩn mà tôi phải đọc, để hiểu và chiêm nghiệm. Mới thấy thế gian là dâu bể nhưng sự sống và được sống trong đời vẫn là thú vị, thiêng liêng để mỗi ngày qua là một ngày trân quý.

Làng xưa, chốn cũ. Ảnh: VNE.

Mới hay khi cái tình trai gái, cái tình của người nam người nữ được xẻ chia với núi sông, với cuộc đời rộng lớn, thì tri kỷ như rễ cây hoa gạo bám chặt vào đất mẹ.

Cảm ơn hoa gạo, cảm ơn loài hoa dân dã, dung dị với những nắm bông nhỏ trắng tinh nhẹ như hơi thở, lại mang đến cho tôi nhiều đến thế, giàu có đến thế và nặng nợ đến thế. Cả con tim biết đập rộn ràng vì tình yêu, vì nghĩa đời rộng lớn. Cả tầm nghĩ và mắt nhìn xa hơn.

Năm tháng cứ rộng dài theo đời người. Cái khao khát có gạo, có nhà trong câu chuyện ngày xửa ngày xưa… con bé tôi từng mải mê đọc, giờ đã thành hiện thực. Đâu đâu cũng có thể bắt gặp những ngôi biệt thự, những chung cư hiện đại. Tôi cũng đã có một ngôi nhà riêng rộng rãi, đẹp hơn nhiều căn nhà nhỏ của mẹ cha nơi phố cổ. Bữa cơm hàng ngày chỉ một loại gạo dẻo thơm, ngon ngọt mà cái tên gạo- Trân châu- hệt ngọc ngà của trời đất.

Vậy nhưng sao lòng người lại bất an? Sao giờ người ta lại ao ước “cổ tích”- bao giờ cho đến ngày xưa? Cái ngày thanh bình, không tệ nạn, không tham lam, hối lộ… Hoá ra, sự bình an của tâm hồn chỉ thật sự trọn vẹn trong sự bình yên nhân thế.

Và không hiểu sao mỗi khi tháng ba về, hay những đêm hè, ngả đầu lên chiếc gối bông mút êm ái, bên ngoài trời nổi giông gió, tôi bỗng trằn trọc nhớ căn gác nhỏ với ban công sơn xanh, nhìn ra đền Ngọc Sơn. Nơi có những cây gạo sừng sững trước cửa đền, như chứng nhân tuổi thơ tôi, với những chiều bông gạo bay trắng trời trắng đất.

Bỗng âm thầm da diết, những bữa cơm quây quần bên cha mẹ bên chị bên em, ăn bát cơm gạo “mậu dịch” chan canh mồng tơi rau đay nấu suông, có quả cà muối sổi chấm nước mắm dầm ớt rõ cay… Và cứ thế mà thao thức…

Hoa gạo ơi!

Ngắm cây hoa gạo mini bung nở tuyệt đẹp ở Hà Nội

(Triệu Quang)

 Cây hoa gạo mini, kiểu dáng bonsai đang nở hoa, khoe sắc đỏ tuyệt đẹp trong tiết trời nắng nhẹ ở Hà Nội.

Hà Giang tháng Ba mùa hoa gạo đỏ

 

Cây hoa gạo mini bonsai đặt trước cửa trụ sở UBND xã Tân Triều đang vào thời kì nở rộ, hoa đỏ rực.

Dân gian có câu ca dao: 

Bao giờ cho đến tháng 3. 

Hoa gạo rụng xuống bà già cất chăn. 

Câu ca dao với ý nghĩa, khi tháng 3 (âm lịch) đến, hoa gạo thường bung nở. Những bông hoa rụng xuống báo hiệu khoảnh khắc giao mùa từ mùa xuân sang mùa hè.

Những ngày đầu tháng 4 (tức tháng 3 âm lịch), một cây hoa gạo nằm trong khuôn viên của UBND xã Tân Triều (Thanh Trì, Hà Nội) cũng đang bung nở.

Không giống với những cây hoa gạo khác, cây hoa gạo này có thân rất nhỏ, vỏ xù xì, kiểu dáng bonsai theo thế “Thác đổ”. Trên thân cây, hàng chục bông hoa gạo đang nở đỏ rực, thu hút nhiều ong, bướm đến hút mật.

 

Theo dân gian, hoa gạo thể hiện mơ ước có đủ gạo để ăn của người xưa.

Ông Chuẩn, bảo vệ UBND xã Tân Triều cho biết, cây hoa gạo mini này được một người dân trong xã tặng ủy ban từ năm 2014. Cây được trồng trong chậu và để trên một chiếc đôn đặt trước cửa UBND xã.

“Từ ngày có cây hoa, tôi được giao thêm nhiệm vụ tưới nước và chăm bón cho cây hằng ngày. Cứ khoảng cuối tháng 3, đầu tháng 4 hằng năm, cây lại nở hoa. Đây là năm thứ 2 cây ra hoa”, bảo vệ Chuẩn chia sẻ.

Theo ông Chuẩn, đã có nhiều người chơi cây cảnh đến UBND xã Tân Triều ngắm và hỏi mua cây hoa gạo với giá hàng trăm triệu đồng. Tuy nhiên, UBND xã không đồng ý bán mà để lại làm kỷ niệm.

Ông Chuẩn cho hay, nhiều người chơi cây cảnh đánh giá cây hoa gạo này có tuổi đời lên đến vài chục năm bởi, vỏ cây xù xì, có rêu mốc. Đặc biệt, để uốn được cây theo thế thác đổ rất khó và mất nhiều thời gian. Vì vậy, đây được coi là cây hoa gạo bonsai “độc nhất vô nhị” ở Hà Nội.

 

Hoa gạo còn được gọi với những cái tên rất đẹp như hoa mộc miên, pơ lang, cổ bối, ban chi hoa…

 

Khi hoa gạo rụng xuống, báo hiệu đất trời đã chuyển từ mùa xuân sang mùa hạ

 

Cây hoa gạo được cho là có tuổi đời hàng chục năm, được tạo thế theo dáng thác đổ.

 

Vỏ cây xù xì, rêu mốc, cành khẳng khiu tưởng chừng như đã khô nhưng vẫn bung nở ra những bông hoa đỏ rực.

 

Hoa vươn mình khoe sắc trong tiết trời nắng nhẹ ở Hà Nội.

 

Những bông hoa nở rộ, tập trung nhiều ở những đầu cành.

 

Hoa gạo nở thu hút những chú ong đến hút mật.

 

Trên cành cây, hoa nở đỏ rực rỡ, điểm thêm vào đó là những nụ xanh đang chum chím sắp nở.

 

Nhiều người dân và giới chơi cây cảnh đã tìm đến để chiêm ngưỡng cây hoa gạo bonsai. Có người trả giá hàng trăm triệu để sở hữu cây hoa gạo nhưng UBND xã Tân Triều không bán.

Chẳng ai biết cây gạo có từ bao giờ, tháng Tư về lại bung mình đỏ rực bên Nhà Hát Lớn

Thời gian hoa gạo nở thường kéo dài 2 - 3 tuần cuối tháng 3 đầu tháng 4. Loài hoa này gắn liền với những làng quê Bắc Bộ và kỷ niệm tuổi thơ của những đứa trẻ thôn quê. 

Mối thân tình với quê hương trên những chùm hoa gạo. -Ảnh: Vietanhhp

Không gian xưa nhuốm màu hoa Gạo. -Ảnh: Vietanhhp

Hoa gạo không mềm mại kiểu sa mà mang vẻ đẹp giản dị, thô mộc, thuần khiết. Hoa gạo báo mùa hè sang và cùng gắn liền với kỷ niệm tuổi thơ chốn thôn quê.

Từng đoàn thuyền chở du khách nối đuôi nhau nô nức trảy hội Chùa Hương, hai bên bờ thỉnh thoảng lại bắt gặp những cây gạo nở đỏ một góc trời. 

Tháng ba là thời điểm hoa gạo nở rực rỡ nhất, trảy hội chùa Hương thời điểm này du khách vừa ngồi trên thuyền trôi nhẹ trên dòng suối Yến, vừa được ngắm những tán hoa gạo hai bên bờ. 

Hoa gạo như một điểm nhấn trong khung cảnh hữu tình của cảnh vật Hương Sơn. 

Những cây gạo nở đỏ rực bên sườn núi. 

Màu đỏ hoa gạo làm đắm say lòng du khách. 

Hoa gạo nở báo hiệu thời điểm chuyển mùa từ xuân sang hạ, những bông hoa đỏ thắm như những đốm lửa giữa trời. 

Khung cảnh từng đoàn thuyền nối đuôi nhau trên dòng suối Yến, phía trên là hoa gạo bừng nở. 

Gốc gạo tại xã Phụng Châu (Chương Mỹ, Hà Nội), cách trung tâm Hà Nội 20km rực đỏ bên vách núi.

Nằm lẫn trong những rặng cây xanh biếc.

Cây gạo đỏ rực tại đầu làng xã Phụng Châu. 

Soi bóng dưới những chiếc ao làng. 

Chiều về, gốc gạo trở thành nơi những em nhỏ nô đùa.

Hoa trổ sắc bên những thảm lúa xanh mướt. 

Nằm nghiêng nghiêng bên con đường làng. 

Gốc gạo tại xã Phụng Châu (Chương Mỹ, Hà Nội) 

Trải qua bể dâu, cây gạo tại bảo tàng lịch sử Việt Nam (Hà Nội) vẫn tồn tại. 

Những chùm hoa gạo rung rinh trong gió.

Hoa gạo thường nở đầu tháng 2 âm lịch, đến cuối tháng sẽ ra quả. 

Hoa gạo là tín hiệu báo cho muôn loài biết rằng đất trời đã chuyển từ mùa xuân của yêu đương sang mùa hạ của sự đơm hoa kết trái. 

Hoa gạo còn được gọi với những cái tên rất đẹp như hoa mộc miên, pơ lang, cổ bối, ban chi hoa… nhưng cái tên là hoa gạo nghe dân dã và gần gũi với thôn quê Việt Nam nhất. 

Cây hoa gạo tại đường đi vào Chùa Trầm, Chương Mỹ, Hà Nội. 

Những bông hoa bung nở như đốm lửa gọi hè về. Ảnh: Hạt Giẻ

Dưới màn mưa phùn tháng ba, cây hoa gạo nổi lên thật rực rỡ. Ảnh: Doãn Vinh

Cây hoa gạo hiên ngang đứng đầu làng như dang tay chào đón những người con trở về sau ngày làm việc vất vả. Ảnh: Huy Đảo

Cây gạo dồn hết dưỡng chất cho hoa bung nở trên những cành cây gầy guộc khẳng khiu. Ảnh: Nguyễn Anh Sơn

Và màu gạo - ấy chính là màu quê hương. -Ảnh: Hệ Trần Văn

Hình ảnh Chùa Thầy ( Quốc Oai - Hà Nội) luôn gắn liền với cây hoa gạo đỏ bên hồ Thủy Đình. Ảnh: Quốc Lộc

Sắc đỏ hoa gạo hòa cùng màu xanh lá non trong tiết trời se lạnh tháng ba. Ảnh: Thiên Lương

Một góc nhìn khác về Thủy Đình và hoa gạo Chùa Thầy. Ảnh: Phạm Hồng Chương

Trong kí ức người Việt, con đường mỗi làng quê Việt Nam đều có hình ảnh cây hoa gạo hiên ngang giữa đất trời. Ảnh: Đinh Xuân Đại

Tay máy nào cũng muốn tìm cho mình góc chụp thật đẹp và độc để truyền tải hết vẻ đẹp mộc mạc yên bình nơi có cây hoa gạo nở. Ảnh: Trung Chishidotoji

Chùa Hương cũng có cây hoa gạo đỏ soi bóng xuống Suối Yến. Ảnh: Vũ Quang Duy

Năm cánh hoa gạo dầy dặn, cứng cáp rực màu lửa gọi hè. Ảnh: Hiếu Batigol

Dòng Suối Yến thêm phần hoài cổ khi có hoa gạo nở rực trong mùa lễ hội. Ảnh: Lê Quý Kiên

Một bông hoa gạo khoe sắc thắm. Ảnh: Hồng NX

Hiên ngang, bất khuất như cây gạo đầu làng. Ảnh: Đoàn Tiến

Đường trải hoa Gạo ở Mỹ Đức. 

Con đường về làng An Mỹ - Mỹ Đức luôn thu hút những người đam mê nhiếp ảnh tìm đến mỗi khi tháng ba về. Ảnh: Sompavong Saisana.

Hoa gạo gắn liền với ký ức thôn dã và báo hiệu mùa hè đã đến.

Hoa gạo đỏ rực một góc chùa Thầy, Quốc Oai, Hà Nội.

Nghiêng mình trên con đường làng Phụng Châu, Chương Mỹ.

Trên nhiều triền đê huyện Thanh Oai, Hà Nội hoa gạo cũng nở đỏ một góc.

Mùa hoa gạo cũng là mùa của những cơn mưa rào tưới mát đồng lúa xanh đương thì con gái.

Đỏ cả một góc trời.

Những bông hoa gạo đỏ rực hòa lẫn với chồi xanh mát.

Vươn lên bầu trời.

Hoa gạo trên cao nguyên đá Đồng Văn, Hà Giang. 

Trẻ em Xín Mần, Hà Giang bên những bông hoa gạo đỏ.

Bài thuốc chữa phong thấp, nhức mỏi từ thân cây gạo

Gạo là loại cây quen thuộc, mọc hoang khắp nơi trong nước ta. Các bộ phận của cây gạo như rễ, thân, hoa đều có thể dùng làm thuốc chữa bệnh. Trong bài viết này xin giới thiệu một số bài thuốc chữa bệnh từ vỏ thân cây gạo. 

Theo dược học cổ truyền, vỏ cây gạo vị cay, tính bình, có công dụng thanh nhiệt lợi thấp, hoạt huyết tiêu thũng, thường được dùng để chữa các chứng bệnh như viêm loét dạ dày, đi lỏng, kiết lỵ, đau khớp cổ chân và khớp gối, viêm loét ngoài da, chấn thương…;.

Cây hoa gạo còn được gọi là mộc miên, cổ bối, ban chi hoa, anh hùng thụ… Cây cao tới 15m hoặc hơn; cành mọc ngang với những gai hình nón; lá kép chân vịt, 5 - 8 lá chét hình mác hay hình trứng, dài 9 - 15cm, rộng 4 - 5cm. Vào mùa xuân, khi lá gạo rụng hết cũng là lúc hoa gạo bắt đầu nở; hoa màu đỏ tươi.

Vỏ thân có chứa nhiều chất nhầy; hoa chứa 85,66% nước, 1,38% chất đạm, 11,95% chất đường, 1,09% chất khoáng; hạt chứa 25% tinh dầu. Kết quả nghiên cứu thực nghiệm cho thấy: nước sắc hoa gạo có tác dụng ức chế trực khuẩn lỵ mạnh hơn so với Chloromycetine và Berberine.

Nhân dân thường thu hái vỏ cây gạo mang về cạo vỏ thô và gai, rửa sạch thái nhỏ phơi hay sấy khô sắc uống hay giã nát dùng tươi để chữa các chứng bệnh như viêm loét dạ dày, tiêu chảy, viêm đau khớp, chấn thương bong gân, gãy xương,… Vỏ thân cây gạo thường được dùng chữa bong gân, sưng nề do chấn thương...

Hoa gạo.

Theo dược học cổ truyền, vỏ cây gạo vị cay, tính bình, có công dụng thanh nhiệt lợi thấp, hoạt huyết tiêu thũng, thường được dùng để chữa các chứng bệnh như viêm loét dạ dày, đi lỏng, kiết lỵ, đau khớp cổ chân và khớp gối, viêm loét ngoài da, chấn thương…;.

Hoa gạo vị ngọt, tính mát, có công dụng thanh nhiệt lợi thấp, giải độc chỉ huyết, thường dùng để trị tiết tả (đi lỏng), lỵ tật (kiết lỵ), băng huyết, sang độc (viêm loét, nhọt độc), xuất huyết do chấn thương….

Rễ gạo vị ngọt, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt lợi thấp, thu liễm chỉ huyết (giải nhiệt và thấp trong cơ thể, cầm máu và thu sáp, băng se vết thương), thường được dùng để chữa viêm loét dạ dày, xích lỵ (kiết lỵ phân có máu), loa lịch (lao hạch), sản hậu nhũ thũng (sưng vú sau khi sinh con)…

Trong các y thư cổ như Bản thảo cương mục, Bản thảo cầu nguyên, Sinh thảo dược tính bị yếu, Lĩnh Nam thái dược lục, Hồng nghĩa giác tư y thư, Hải Thượng y tông tâm lĩnh…, các bộ phận của cây gạo đều được sử dụng để làm thuốc với những kiến giải khá độc đáo.

Đơn thuốc có sử dụng vỏ thân cây gạo

Chữa bong gân:

- Vỏ thân cây gạo 16g (cạo bỏ vỏ ngoài, sao rượu), lá lốt 16g (sao vàng), sắc với 750ml nước, cô còn 250ml, chia uống 2 lần trong ngày.

- Vỏ thân cây gạo tươi, rau má tươi, vòi voi tươi và bồ công anh tươi, bốn thứ lượng bằng nhau, rửa sạch, giã nát, bó vào chỗ sưng đau.

- Vỏ thân cây gạo tươi, lá náng, quả đu đủ non, ba thứ lượng bằng nhau, rửa sạch, giã nhuyễn, đắp vào chỗ sưng đau.

Sưng nề do chấn thương: Vỏ thân cây gạo 100g, củ nghệ vàng già 100g. Vỏ thân cây gạo băm nhỏ, giã nát, nghệ vàng thái mỏng, dùng giấm thanh và rượu cho vào sao rồi chườm hoặc đắp vào vùng bị sưng nề khi còn nóng.

Chữa tê thấp đau mỏi: Vỏ thân cây gạo, dây đau xương, thân cây bọt ếch, mỗi thứ 1kg; vỏ cây lá đắng 2kg. Tất cả thái nhỏ, phơi khô, sắc với nước lấy 200ml cao lỏng. Hòa 200ml rượu và 100ml sirô vào cao để được nửa lít thành phẩm. Ngày uống 50ml, chia 2 lần.

Giảm đau nhức xương khớp, đau cơ: Vỏ thân cây gạo tươi 50g, cạo bỏ lớp vỏ bẩn bên ngoài, thái mỏng,giã nát, thêm giấm thanh, trộn đều rồi băng đắp vào chỗ đau.

Chữa đau răng: Vỏ thân cây gạo 15g, sắc đặc, ngậm nhiều lần trong ngày.

Sưng đau vú sau khi sinh: Vỏ thân cây gạo 20g, sắc uống ngày 1 lần. Dùng 3 - 5 ngày.

Chữa quai bị: Vỏ thân cây gạo 15g, sắc uống kết hợp với giã đắp bên ngoài ngày 1 lần có tác dụng thanh nhiệt, tiêu sưng, giảm đau rất tốt.

Theo Baithuochay.net