- Ăn Chay Thế Nào Để Đủ Dinh Dưỡng

Khẩu phần ăn chay như thế nào để đủ dinh dưỡng tốt cho sức khỏe

Ăn chay có nghĩa là không ăn thịt, cá hoặc bất cứ thức ăn nào có nguồn gốc từ động vật.

Ăn chay theo đạo Phật  sẽ giúp con người kiện khương trường thọ vì thức ăn chay không độc. Những loại thực vật như rau cải hay các loại đậu như đậu phộng, đậu nành, cây ăn trái, rong biển… có nhiều chất dinh dưỡng, không chứ độc tố lại có tác dụng lọc sạch máu huyết giúp tuần hoàn nhanh khiến thân thể thanh thản, đầy đủ tinh lực, tăng sức chịu đựng, trí tuệ minh mẫn, do đó kéo dài được tuổi thanh xuân, da dẻ hồng hào.

Y học hiện đại cũng đã có nhiều nghiên cứu khoa học để chứng minh những lợi ích về sức khỏe của việc ăn chay. Ăn chay làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, béo phì, loãng xương, tiểu đường và ung thư.

Tuy nhiên để việc ăn chay thực sự tốt cho sức khỏe, người ăn chay nên chọn lựa, phối hợp thực phẩm và bổ sung các vitamin, khoáng chất một cách hợp lý để không bị thiếu các acid amin thiết yếu, vitamin B12, năng lượng, kẽm, sắt, đặc biệt là ở người ăn chay thuần túy.

Để đảm bảo dinh dưởng này, chúng ta cần biết cách phối hợp các loại đạm thực vật theo cách sau:

* Rau đậu và các loại hạt. Ví dụ: Cháo với mè và đậu

* Ngũ cốc và họ rau đậu. Ví dụ: Cơm với đậu, súp đậu với bánh mì…

* Ngũ cốc và các sãn phẫm từ sữa. Ví dụ: Bánh mì với sữa, cơm hoặc mì sợi với phô mai.

* Rau có thể ăn với cơm, các hạt có dầu, phô mai, mầm lúa mì.

Một điều lưu ý là chất đạm trong thực vật thường có tỷ lệ hấp thu thấp hơn so với chất đạm động vật, nên người ăn chay cần tiêu thụ một số lượng nhiều hơn.

Canxi cần thiết cho sự tăng trưởng xương và răng, cho sự đông máu, truyền tín hiệu thần kinh và sự co duổi của bắp thịt, có nhiều trong sữa, bơ, phó mát, cá trích, cá hồi và xương. Người ăn chay thuần túy cần ăn nhiều loại rau có màu xanh đậm  và các loại thực phẩm có bổ sung canxi.

Vitamin D giúp cơ thể hấp thụ canxi, có nhiều trong lòng đỏ trứng, dầu cá hoặc được cơ thể tạo ra khi da tiếp xúc với ánh nắng. Người ăn chay cần thực phẩm có bổ sung vitamin D hoặc tiếp xúc với ánh nắng nhiều.

Sắt là một thành phần của huyết cầu tố và các men cần cho sự chuyển hóa thực phẩm. Tránh thiếu sắt bằng cách ăn nhiều loại thực vật như đậu phụ, các loại hạt, lá rau có màu xanh đậm, vỏ khoai tây…

Vitamin B12 cần thiết cho sự cấu tạo hồng cầu và cho việc hoàn tất các chức năng của hệ thần kinh. Trong thực vật không có loại vitamin B12 nào nên người ăn chay cần ăn thêm thực phẩm bổ sung vitamin này. Nếu không sẽ xảy ra tình trạng thiếu máu hồng cầu hoặc gây ảnh hưởng đến việc hoàn tất các chức năng của hệ thần kinh (có thể xảy ra ở người ăn chay thuần túy vì thức ăn thực vật không có vitamin B12). Nếu ăn chay có trứng và sữa thì ít khi bị thiếu chất này.

Kẽm cần thiết trong các men để chuyển hóa chất đạm, cho cơ quan sinh dục, cho sự miễn dịch. Thiếu kẽm có thể xảy ra ở người ăn chay thuần túy do kẽm trong thức ăn thực vật bị giảm hấp thu bởi acid phytic, oxalates, chất xơ, và đạm đậu nành. 

Người cao tuổi (dù có ăn chay hay không) cũng có nguy cơ thiếu kẽm. Do vậy, có thể bổ sung bằng cách uống viên kẽm, hoặc viên chứa kẽm.

Điều gì xảy ra nếu bạn không ăn thịt

Trong bữa ăn hàng ngày, thịt đỏ đã trở thành nguyên liệu gần như không thể thiếu. Nó cung cấp chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể nhưng cũng tiềm ẩn nhiều mối nguy hại bệnh tật. Tạp chíIndia Times công bố những lợi ích cho cơ thể bạn khi cắt giảm thịt đỏ trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày:

Giảm cân
Một nhóm nghiên cứu tại Đại học y George Washington, Mỹ, gần đây tiến hành thí nghiệm để xác định sự thay đổi trọng lượng đối với một người chuyển từ ăn thịt sang ăn chay. Trung bình, những người loại thịt khỏi chế độ ăn hàng ngày giảm khoảng 5 kg mà không cần giảm lượng calo cơ thể tiêu thụ.

Từ kết quả nghiên cứu, các chuyên gia khuyên bạn thực hiện ăn chay và điều chỉnh thói quen luyện tập để giảm cân mà không cần kiểm soát lượng calo nạp vào cơ thể.

Ăn chay giúp thay đổi tích cực hệ vi khuẩn đường ruột Ảnh: India Times.

Thay đổi hệ vi khuẩn đường ruột
Thực phẩm mà bạn tiêu thụ sẽ tác động trực tiếp tới hệ tiêu hóa. Nghiên cứu về hệ vi sinh vật đường ruột ở người ăn chay gián đoạn, người ăn chay trường và người không ăn chay,hệ vi sinh vật đường ruột của các đối tượng hoàn toàn khác nhau.

Đặc biệt, ở người ăn chay trường (người không tiêu thụ mọi sản phẩm từ động vật), đường tiêu hóa chứa chủ yếu là các vi khuẩn có lợi, bảo vệ đường tiêu hóa.

Giảm nguy cơ mắc ung thư
Tổ chức Y tế thế giới WHO xếp các loại thịt chế biến như xúc xích, thịt xông khóa… vào nhóm thực phẩm có khả năng gây ung thư cao tương đương với formaldehyde, thuốc lá, bức xạ gamma. Thịt đỏ cũng là một thực phẩm dễ gây ung thư.

Các chuyên gia cho biết, khẩu phần ăn chứa 50 g thịt chế biến sẵn mỗi ngày khiến tăng 18% nguy cơ mắc ung thưa. Tuy nhiên, nhiều người vẫn tranh cãi rằng, mức độ rủi ro có thể không nghiêm trọng đến vậy.

Giảm nguy cơ mắc bệnh tim
Theo Viện nghiên cứu Lerner, Mỹ, chất carnitine trong thịt đỏ phản ứng với vi khuẩn đường ruột và góp phần tăng nguy cơ phát triển bệnh tim. Vi khuẩn đường ruột chuyển hóa carnitine thành trimethylamine-N-oxide (TMAO), một chất chuyển hóa mà trước đây được cho rằng có liên quan đến việc thúc đẩy xơ vữa động mạch ở người.

Ngoài ra, các nhà nghiên cứu nói rằng một chế độ ăn uống giàu carnitine sẽ thúc đẩy sự phát triển của các vi khuẩn chuyển hóa carnitine, khiến vấn đề trở nên nghiêm trọng hơn bằng việc sản sinh nhiều TMAO gây tắc nghẽn động mạch.

Cắt giảm thịt đỏ trong bữa ăn hàng ngày giảm lượng cholesteron trong máu và giảm nguy cơ mắc bênh tim mạch tới 20%.

Thiếu dinh dưỡng
Một chế độ ăn chay thuần, cân bằng có thể cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể bạn. Tuy nhiên, ăn chay khó cung cấp đủ sắt, vitamin B12, D cho cơ thể.Chuyên gia dinh dưỡng khuyên người ăn chay bổ sung các sản phẩm từ đậu, các loại hạt, trái cây, rau xanh đậm, ngũ cốc nguyên hạt… để bổ sung vitamin B12, vitamin D cần thiết cho cơ thể.

Theo Zing